Umræða og fréttir

„Það er alveg ljóst að það verða að verða breytingar,“ segir Anna Björg Jónsdóttir öldrunarlæknir sem heldur á einni allra heitustu kartöflu heilbrigðismála. Hún hefur verið ráðin yfirlæknir öldrunarlækninga á Landspítala

„Ég veit að það er ekki pólitískt vinsælt að segja það, en við þurfum ekki endilega fleiri hjúkrunarrými,“ segir Anna Björg og bendir á að hér á landi séu langflest hjúkrunarrými hlutfallslega miðað við hin Norðurlöndin.

Hvernig er að vera í sérgrein þar sem þörfin er mikil og úrræðin fá? „Þetta er raunveruleiki okkar öldrunarlækna,“ segir Anna Björg. Mynd/gag

„Við þurfum annars konar úrræði. Við þurfum endurhæfingarúrræði, bæði endurhæfingu fyrir inniliggjandi og endurhæfingu sem fólk getur nýtt sér í dagþjónustu,“ segir hún. „Mér reiknast til að það vanti um 1000 dagþjálfunarpláss á höfuðborgarsvæðinu,“ segir hún og bendir á að þau séu nú um 500, þar af 270 fyrir einstaklinga með heilabilunarsjúkdóm.

Anna Björg hefur störf sem yfirlæknir í ágúst. Þar hyggst hún ráðast í endurskipulagningu. „Við þurfum að endurskoða hvað heyrir undir sérgreinina öldrunarlækningar. Öldrunarlæknar eru takmörkuð auðlind og því þurfum við að skoða verkaskiptinguna,“ segir hún og útskýrir hvernig taka þurfi verk af þeim sem aðrar stéttir geti sinnt svo þeir hafi ráðrúm til að sinna sínu sérhæfða starfi.

„Þetta er svipað og þú getur ekki leyft þér að láta markmanninn vera í sókn og spila án markmanns, jafnvel þó markmaðurinn kunni sóknarleikinn,“ segir hún. Nýta þurfi sérþekkinguna rétt. „Það er ekki svo nú,“ segir hún.

„Dæmi um þetta er uppvinnsla og greining á vitrænni skerðingu og greining á almennri færniskerðingu. Hún er innan okkar vébanda og læknarnir verða að hafa tíma til að sinna því,“ segir hún og að einnig sé mikilvægt að fá til starfa aðrar fagstéttir sem hafi sérhæft sig innan öldrunarlækninga.

„Við brennum líka fyrir bæklunarlækningum aldraðra og það er eiginlega til skammar að við höfum ekki komið þeirri þjónustu af stað innan Landspítala,“ segir hún. Þá eigi öldrunarlæknar að styðja kollega við mat á meðferðum sem eldra fólk fái: krabbameinsmeðferð, fyrir skurðaðgerðir, samstarf þvert á fagstéttir.

„En almenn endurhæfing þarf ekki nauðsynlega að vera í verkahring öldrunarlækna,“ segir hún. „Það er þörf fyrir hverja einustu hönd, og fleiri til, en við verðum að skipuleggja starfið þannig að hver og einn geri það sem hann er sérhæfður í.“

Hún bendir á að bæði forstjóri spítalans og heilbrigðisráðherra hafi talað fyrir breytingum og hún sé því fullviss um að fá stuðning þeirra. „Við getum ekki notað hamarinn sem var búinn til fyrir 30 árum. Hann virkar ekki lengur.“ Vinna þurfi í takti við samfélagið eins og það er nú.

„Ég tel að við séum komin á þann punkt núna að ef við gerum ekki breytingar muni stór hluti af kerfinu okkar hrynja,“ segir hún. „Við erum komin í öngstræti.“

Anna Björg er full tilhlökkunar að takast á við verkefnið. „Ég ætla að sinna því eins vel og ég get. Ég hoppa út í laugina með bæði augun opin. Ég þekki til, hef unnið á Landspítala, þekki kerfið.“ Hún hefur starfað síðasta árið sem yfirlæknir öldrunarþjónustu á Heilsuvernd í Urðarhvarfi þar sem Læknablaðið hittir hana á sólríkum júnídegi.

En hvernig er að vera í sérgrein þar sem þörfin er svona mikil og úrræðin fá? „Ég þekki ekkert annað. Þetta er raunveruleiki okkar öldrunarlækna.“