Umræða og fréttir

„Læknar kosta um 5-15% minna á Íslandi en á Skáni en hjúkrunarfræðingar á Landspítala kosta um 10% meira en á Skáni. Allt klínískt starfsfólk á Sjúkrahúsinu á Akureyri kostar tiltölulega minna en á Skáni og á Landspítala þegar leiðrétt er fyrir miðgildi tekna í landinu.“ Þetta segir í skýrslu heilbrigðisráðuneytisins um aukna framleiðni og gæði heilbrigðisþjónustu með nýju fjármögnunarkerfi og leiðbeinandi viðmiðum. Skýrslan kom út í október.

Í samantekt hennar kemur fram að meðalkostnaður hjúkrunarfræðinga, ljósmæðra og sjúkraliða hafi einkum aukist: Verðtryggð kostnaðaraukning vegna hjúkrunarfræðinga á Landspítala sé 5,3% og um 4,0% á ári á Sjúkrahúsinu á Akureyri á árunum 2015-2019. Nefnt er að í samhengi við miðgildi svæðisbundinna tekna sé kostnaður við lækna um 6% lægri á Landspítala en á Skáni.

Svandís Svavarsdóttir heilbrigðisráðherra segir mönnun heilbrigðiskerfisins mikla áskorun. Mynd/ Hari (Haraldur Jónasson)

Í skýrslunni, sem er niðurstaða greiningar og samantektar ráðgjafafyrirtæksins McKinsey, kemur einnig fram að framleiðni starfsfólks hafi minnkað á íslensku sjúkrahúsunum sem úttektin nær til á síðustu 5 árum. Bent er á í formála að hafinn sé undirbúningur að áætlun um innleiðingu þjónustutengdrar fjármögnunar í heilbrigðisráðuneytinu. Ætlunin sé að á árinu 2021 verði slík aðferðafræði innleidd hjá Landspítala og Sjúkrahúsinu á Akureyri.

Fram kemur í skýrslunni að framleiðni og meðallegutími á heilbrigðisstofnunum séu áskoranir í íslensku heilbrigðiskerfi. Tækifæri séu til skilvirkara fyrirkomulags í heilbrigðisþjónustunni, til að mynda með því að sjúklingar sem sitji fastir á spítalanum verði sinnt á hjúkrunarheimilum. Einnig að hér starfi mun fleiri hjúkrunarfræðingar en sjúkraliðar sem þurfi að breyta.

Í skýrslunni segir einnig: „Heilum stöðugildum starfsfólks hefur fjölgað hraðar (21,4% á Landspítala og 16,3% á Sjúkrahúsinu á Akureyri) en framleiðsla á árunum 2015-2019.“ Það er skýrt að hluta til af mikilli fjölgun starfsfólks sem ekki vinni klínísk störf hjá Landspítala (6,8% á árunum 2015-2019), þ.m.t. á sviðum stjórnunar og stoðdeilda.

Rýnt er í fjárframlög til heilbrigðismála í skýrslunni: „Samanborið við Svíþjóð, Noreg og Danmörku er tiltölulega lágu og stöðugu hlutfalli vergrar landsframleiðslu varið í útgjöld til heilbrigðismála (um 8% af vergri landsframleiðslu var varið í útgjöld til heilbrigðismála á Íslandi samanborið við um 11% í Svíþjóð árið 2018),“ segir þar.

Svandís Svavarsdóttir heilbrigðisráðherra segir í ávarpi sínu að skýrslan dragi upp fjölmörg tækifæri til úrbóta. „Öllum er ljóst að mönnun íslenska heilbrigðiskerfisins til framtíðar er mikil áskorun,“ segir hún. Tryggja þurfi sem besta framleiðni heilbrigðiskerfisins með skynsamlegri nýtingu fjármuna og skipulagi sem styðji við þau.