Ávarp - Vísindi á vordögum, þing Landspítala

Vísindi á vordögum 2010

 

Uppskeruhátíð vísindamanna á Landspítala er nú orðinn árviss viðburður og fastur í sessi. Með hverju árinu hefur umfang farið vaxandi, spjöldum á kynningu fjölgað og athöfnin í Hringsal orðið glæsilegri. Það er í góðu samræmi við önnur merki vaxandi vísindastarfsemi á Landspítala, fleiri samkeppnisstyrkir, fleiri birtingar greina og vaxandi ákall utanað frá um aukið samstarf við okkar vísindamenn.

Að þessu sinni eru 127 ágrip í þessu hefti frá nærri 400 vísindamönnum úr 15 starfsstéttum, og hafa þau aldrei verið fleiri.

Í upphafi þessa árs var lokið undirbúningstímabili fyrir klínískt rannsóknasetur Landspítala og Háskóla Íslands sem segja má að hafi verið draumur vísindamanna í áratugi. Á þennan hátt er nú safnað saman á einn stað helstu þáttum innviða sem mynda munu stoðþjónustu við vísindamenn spítalans, með megin áherslu á aukna styrkjasókn og styrkjaöflun, einkum erlendis frá. Það er mjög mikil samkeppni um innlenda styrki um þessar mundir og því mikilvægt að klínískar rannsóknir sæki í auknum mæli styrki beggja vegna Atlantshafsins. Slík styrkjasókn kostar mikið umstang og krefst nánast sérfræðikunnáttu sem ætlað er að sækja og að verði til boða í gegnum þetta klíníska rannsóknasetur.

Á sama tíma má finna fyrir mjög auknum áhuga á samstarfi við vísindamenn Landspítala, sem að sjálfsögðu eru langflestir jafnframt í stöðum við Háskóla Íslands. Hróður framúrskarandi íslenskra vísindamanna í samstarfi við bandaríska aðila hefur farið víða og opnað möguleika á ríkara samstarfi við ákveðnar stofnanir og er þá einkum litið til styrkjaumsókna til stofnana eins og National Institute of Health í Bandaríkjunum. Í Evrópu er jafnframt verið að byggja upp lífsýnabanka og gagnabanka og mjög litið til Íslands er varðar stöðu mála og allt skipulag. Hér heima fyrir þurfum við því að efla skipulag inni á Landspítalanum og samstarf við þær stóru stofnanir sem unnið hafa með spítalanum, svo sem Hjartavernd, Íslenska erfðagreiningu og Krabbameinsskrá KÍ.

Á þeim óvissutímum, sem verið hafa síðustu misserin og eflaust eru líka framundan, hefur verið mjög ánægjulegt að finna fyrir þeirri einörðu afstöðu stjórnenda spítalans, forstjóra og framkvæmdastjórnar, að standa skuli vörð um kennslu og vísindi, vera í fremstu röð norðurevrópskra háskólasjúkrahúsa og halda áfram vísindarannsóknum á heimsmælikvarða. Þótt samdráttur í klínískri þjónustu hljóti óneitanlega að koma niður á kennslu og vísindastarfi þá hefur þessi afstaða stjórnenda spítalans verið sérstaklega verðmæt og skilað sér beinustu leið inn í stefnumörkunarvinnu spítalans fyrir næstkomandi misseri. Þegar líka er horft til þeirra ánægjulegu framfaraskrefa sem tekin hafa verið í sambandi við nýjan spítala, þar sem Landspítalinn og Háskóli Íslands hafa nú tengst böndum sem aldrei fyrr, er eiginlega varla hægt að gera kröfur um meira. Boltinn liggur nú hjá þeim sem að háskólastarfi koma á spítalanum og Heilbrigðisvísindasviði HÍ, að nýta þennan góða byr til framfara og framþróunar.

Í umræðunni hafa verið viðraðar áhyggjur um að fjárhagsstaðan á Íslandi geti leitt til þess að unga fólkið, sem hefur sótt sér menntun og reynslu erlendis og ætlað að flytja hana heim og stuðla að bættu mennta- og heilbrigðiskerfi, sjái sér bestan hag í því að koma ekki heim og að jafnvel þeir sem hafa komið heim, fari aftur úr landi. Þótt þessa sjái dæmi eru sem betur fer dæmi um hið gagnstæða, þar sem fólk vill gjarnan koma heim. Það er okkar að skapa þeim aðstöðu þannig að þeirra reynsla og menntun nýtist. Slík aðstaða til kennslu og vísinda á Landspítala er einn mikilvægasti þátturinn í því að mennta- og heilbrigðiskerfi þjóðarinnar geti haldið áfram að dafna með sama glæsibrag og verið hefur.

„Vísindi á vordögum“ sýna að við getum búið í haginn fyrir okkur og eigum ekki að láta deigan síga.

 

Kristján Erlendsson

læknir, framkvæmdastjóri vísinda-, mennta- og gæðasviðs Landspítalans,

varadeildarforseti læknadeildar Háskóla Íslands