Umræða fréttir
Skiptir máli fyrir lækna að þetta takist
Í byrjun mars opnuðu læknarnir Guðbjörn Björnsson og Sverrir Jónsson læknastofu í Kópavogi og nefndu hana Læknalind. Þessi stofa er frábrugðin öðrum einkareknum stofum að því leyti að eigendur hennar hafa ekki gert samning við Tryggingastofnun ríkisins um kostnaðarþátttöku heldur byggist starfsemi stofunnar á því að fólk skráir sig í "áskrift" og greiðir fast mánaðargjald. Í staðinn fá sjúklingar tryggingu fyrir þjónustu læknis samdægurs ef þeir hringja fyrir kl. 14.
Læknalind er enn eitt dæmið um þá deiglu sem heilsugæsla höfuðborgarsvæðisins er í um þessar mundir. Eins og kunnugt er hefur hin opinbera heilsugæsla ekki undan að veita almenningi þjónustu, komur í hana haldast ekki í hendur við fólksfjölgun á sama tíma og komum á Læknavaktina fjölgar ört. Heimilislæknar í borginni hafa ekki fengið að opna stofur eins og áður var með samningi við TR um greiðsluþátttöku. Þetta ástand hefur ýtt undir það að læknar reyni að brjótast úr þeim þröngu skorðum sem þeim eru settar og Læknalind er ein þeirra tilrauna.
En hvernig hefur þeim félögum, Guðbirni og Sverri, verið tekið?
"Viðtökurnar hafa verið mjög jákvæðar, bæði meðal almennings og kolleganna," segja þeir þar sem við sitjum yfir kaffibolla í húsakynnum Læknalindar við Bæjarlind í nýjasta hverfi Kópavogs. "Við höfum ekki rekið okkur á aðra veggi en þann að mega ekki auglýsa þjónustu okkar nema mjög takmarkað. Reglurnar um auglýsingar eru orðnar gamlar og úreltar en við verðum að laga okkur að þeim.
Við höfum hins vegar fengið ágætis umfjöllun í fjölmiðlum og fólk hefur tekið við sér. Fólk leitar til okkar þegar það þarf á okkur að halda og allir hafa sína sögu að segja, oftast um bið og tafir í heilbrigðiskerfinu. Til okkar kemur alls konar fólk og fæstum finnst mikið að greiða 2.850 kr. á mánuði fyrir öruggt aðgengi að lækni. Við finnum ekki fyrir stéttaskiptingu því til okkar kemur fólk úr flestum stéttum, þar á meðal þó nokkrir öryrkjar, en mest er um venjulegt fjölskyldufólk."
Öll almenn heilbrigðisþjónusta
Markmið Læknalindar er að veita alla almenna læknisþjónustu og sinna heimilislækningum og heilsuvernd á hefðbundnum opnunartíma milli 8 og 18 á virkum dögum. Auk þeirra Guðbjörns og Sverris starfar Danfríður Kristjónsdóttir hjúkrunarfræðingur og ljósmóðir við stofuna að ógleymdri Lindu Hrönn Magnúsdóttur ritara.
"Við sinnum forvörnum með þeim hætti að þeir sem eru skráðir viðskiptavinir okkar og tilheyra ákveðnum aldurs- eða áhættuhópum eru kallaðir inn til reglubundinnar skoðunar þar sem leitað er að áhættuþáttum sjúkdóma. Þetta hefur mælst vel fyrir, ekki síst meðal karla sem komnir eru á miðjan aldur," segja þeir félagar.
Við þetta má bæta því að mæðravernd og ungbarnaeftirlit er meðal þeirrar þjónustu sem Læknalind veitir. Þar er hægt að gera einfaldar blóð- og þvagrannsóknir og sinna bólusetningum, smáaðgerðum og slysaþjónustu þegar um er að ræða minniháttar áverka. Séu vandamálin stærri í sniðum er viðkomandi vísað til sjúkrahúsa eða sérfræðinga eftir því sem við á.
Guðbjörn og Sverrir vilja benda fólki á að enginn missir neinn rétt í almenna heilbrigðiskerfinu við það að skipta við Læknalind. Þeir taka líka fram að þótt stofan sé í þessu tiltekna hverfi í Kópavogi þá sé hún ekki bundin við íbúa þess hverfis heldur opin öllum sem þurfa á læknisþjónustu að halda.
Að auka faglegan metnað
Þeir Guðbjörn og Sverrir vilja fyrirbyggja þann misskilning að þeir séu að setja upp einkarekna stofu að bandarískri fyrirmynd. "Svona stofur eru algengar í Svíþjóð og Noregi og víðar í Evrópu. Við erum því ekki að gera neitt nýtt. Við lítum ekki svo á að við séum í samkeppni við einn eða neinn, þetta er viðbótarkostur sem almenningi stendur til boða."
Í ljósi þess að einkarekstur heimilislækna hefur verið takmörkunum háður undanfarin ár er eðlilegt að spyrja hvort þeir félagar sjái fyrir sér að komast í fyllingu tímans á samning við Tryggingastofnun.
"Það er ekki hugsunin með þessu framtaki, þó enginn viti hvað framtíðin beri í skauti sér. Við vildum bara starfa sjálfstætt. En ef ríkisvaldið vill styðja fólk til þess að skipta við okkur teljum við eðlilegast að það yrði gert á þann hátt að fólk gæti dregið áskriftargjöldin frá skatti. Það væri raunhæfur stuðningur við þennan valkost í heilbrigðisþjónustunni."
Þegar blaðamaður skoðar húsakynnin með þeim Guðbirni og Sverri sýna þeir honum að það er nóg pláss fyrir fleiri lækna ef áhugi almennings fyrir þessu rekstrarformi reynist nægur.
"Við höfum fengið fyrirspurnir frá kollegum sem vilja vera með okkur en tíminn verður að leiða í ljós hvort grundvöllur er fyrir því að bæta fleirum við. Þetta hefur farið ágætlega af stað og þunginn er að aukast. Vonandi gengur þetta upp því ef þessi tilraun mistekst er næsta víst að þetta rekstrarform verði úr sögunni í 15-20 ár. Það skiptir því máli fyrir lækna að okkur takist þessi tilraun til þess að auka forræði og ábyrgð lækna á eigin vinnu. Læknar ættu því að standa með okkur til þess að efla faglegan metnað stéttarinnar og vísa til okkar þeim sjúklingum sem eru að leita að heimilislækni en fá ekki. Það er eðlilegt að upplýsa fólk um valkostina og það ræður svo hvað það gerir," segja þeir félagar. -ÞH
Læknalind er enn eitt dæmið um þá deiglu sem heilsugæsla höfuðborgarsvæðisins er í um þessar mundir. Eins og kunnugt er hefur hin opinbera heilsugæsla ekki undan að veita almenningi þjónustu, komur í hana haldast ekki í hendur við fólksfjölgun á sama tíma og komum á Læknavaktina fjölgar ört. Heimilislæknar í borginni hafa ekki fengið að opna stofur eins og áður var með samningi við TR um greiðsluþátttöku. Þetta ástand hefur ýtt undir það að læknar reyni að brjótast úr þeim þröngu skorðum sem þeim eru settar og Læknalind er ein þeirra tilrauna.
En hvernig hefur þeim félögum, Guðbirni og Sverri, verið tekið?
"Viðtökurnar hafa verið mjög jákvæðar, bæði meðal almennings og kolleganna," segja þeir þar sem við sitjum yfir kaffibolla í húsakynnum Læknalindar við Bæjarlind í nýjasta hverfi Kópavogs. "Við höfum ekki rekið okkur á aðra veggi en þann að mega ekki auglýsa þjónustu okkar nema mjög takmarkað. Reglurnar um auglýsingar eru orðnar gamlar og úreltar en við verðum að laga okkur að þeim.
Við höfum hins vegar fengið ágætis umfjöllun í fjölmiðlum og fólk hefur tekið við sér. Fólk leitar til okkar þegar það þarf á okkur að halda og allir hafa sína sögu að segja, oftast um bið og tafir í heilbrigðiskerfinu. Til okkar kemur alls konar fólk og fæstum finnst mikið að greiða 2.850 kr. á mánuði fyrir öruggt aðgengi að lækni. Við finnum ekki fyrir stéttaskiptingu því til okkar kemur fólk úr flestum stéttum, þar á meðal þó nokkrir öryrkjar, en mest er um venjulegt fjölskyldufólk."
Öll almenn heilbrigðisþjónusta
Markmið Læknalindar er að veita alla almenna læknisþjónustu og sinna heimilislækningum og heilsuvernd á hefðbundnum opnunartíma milli 8 og 18 á virkum dögum. Auk þeirra Guðbjörns og Sverris starfar Danfríður Kristjónsdóttir hjúkrunarfræðingur og ljósmóðir við stofuna að ógleymdri Lindu Hrönn Magnúsdóttur ritara. "Við sinnum forvörnum með þeim hætti að þeir sem eru skráðir viðskiptavinir okkar og tilheyra ákveðnum aldurs- eða áhættuhópum eru kallaðir inn til reglubundinnar skoðunar þar sem leitað er að áhættuþáttum sjúkdóma. Þetta hefur mælst vel fyrir, ekki síst meðal karla sem komnir eru á miðjan aldur," segja þeir félagar.
Við þetta má bæta því að mæðravernd og ungbarnaeftirlit er meðal þeirrar þjónustu sem Læknalind veitir. Þar er hægt að gera einfaldar blóð- og þvagrannsóknir og sinna bólusetningum, smáaðgerðum og slysaþjónustu þegar um er að ræða minniháttar áverka. Séu vandamálin stærri í sniðum er viðkomandi vísað til sjúkrahúsa eða sérfræðinga eftir því sem við á.
Guðbjörn og Sverrir vilja benda fólki á að enginn missir neinn rétt í almenna heilbrigðiskerfinu við það að skipta við Læknalind. Þeir taka líka fram að þótt stofan sé í þessu tiltekna hverfi í Kópavogi þá sé hún ekki bundin við íbúa þess hverfis heldur opin öllum sem þurfa á læknisþjónustu að halda.
Að auka faglegan metnað
Þeir Guðbjörn og Sverrir vilja fyrirbyggja þann misskilning að þeir séu að setja upp einkarekna stofu að bandarískri fyrirmynd. "Svona stofur eru algengar í Svíþjóð og Noregi og víðar í Evrópu. Við erum því ekki að gera neitt nýtt. Við lítum ekki svo á að við séum í samkeppni við einn eða neinn, þetta er viðbótarkostur sem almenningi stendur til boða."Í ljósi þess að einkarekstur heimilislækna hefur verið takmörkunum háður undanfarin ár er eðlilegt að spyrja hvort þeir félagar sjái fyrir sér að komast í fyllingu tímans á samning við Tryggingastofnun.
"Það er ekki hugsunin með þessu framtaki, þó enginn viti hvað framtíðin beri í skauti sér. Við vildum bara starfa sjálfstætt. En ef ríkisvaldið vill styðja fólk til þess að skipta við okkur teljum við eðlilegast að það yrði gert á þann hátt að fólk gæti dregið áskriftargjöldin frá skatti. Það væri raunhæfur stuðningur við þennan valkost í heilbrigðisþjónustunni."
Þegar blaðamaður skoðar húsakynnin með þeim Guðbirni og Sverri sýna þeir honum að það er nóg pláss fyrir fleiri lækna ef áhugi almennings fyrir þessu rekstrarformi reynist nægur.
"Við höfum fengið fyrirspurnir frá kollegum sem vilja vera með okkur en tíminn verður að leiða í ljós hvort grundvöllur er fyrir því að bæta fleirum við. Þetta hefur farið ágætlega af stað og þunginn er að aukast. Vonandi gengur þetta upp því ef þessi tilraun mistekst er næsta víst að þetta rekstrarform verði úr sögunni í 15-20 ár. Það skiptir því máli fyrir lækna að okkur takist þessi tilraun til þess að auka forræði og ábyrgð lækna á eigin vinnu. Læknar ættu því að standa með okkur til þess að efla faglegan metnað stéttarinnar og vísa til okkar þeim sjúklingum sem eru að leita að heimilislækni en fá ekki. Það er eðlilegt að upplýsa fólk um valkostina og það ræður svo hvað það gerir," segja þeir félagar. -ÞH